Τι μπορεί να συμβαίνει με το DNA στο σπέρμα;

Η υπογονιμότητα αποτελεί σημαντικό επιστημονικό και κοινωνικό ζήτημα σε όλη την Ευρώπη, με τις προσπάθειες να επικεντρώνονται τα τελευταία χρόνια στην καλύτερη διερεύνηση των προβλημάτων που αφορούν την ανδρική υπογονιμότητα. Μια απλή εξέταση σπέρματος όπου προσδιορίζονται ο αριθμός, η κινητικότητα και η μορφολογία των σπερματοζωαρίων, αποτελεί εδώ και χρόνια την κυριότερη εξέταση για την αξιολόγηση της γονιμότητας ενός άνδρα. Ωστόσο με το απλό σπερμοδιάγραμμα είναι αδύνατο να εξετασθούν παράμετροι όπως η ποιότητα του γενετικού υλικού των σπερματοζωαρίων.


Είναι από χρόνια γνωστό ότι το γενετικό των σπερματοζωαρίων είναι «προγραμματισμένο» να υποστεί πολλές μεταβολές κατά την ωρίμανση του. Οι μεταβολές αυτές θα επιτρέψουν στις πολύτιμες πληροφορίες του DNA του να μεταφερθούν δυναμικές και αναλλοίωτες στο ωάριο, ταυτόχρονα όμως καθιστά το σπέρμα ιδιαίτερα ευάλωτο σε λάθη κρίσιμα τόσο για την γονιμοποιητική του ικανότητα όσο και για την βιωσιμότητα του εμβρύου που θα προκύψει. Τα δεδομένα αυτά οδήγησαν στην ανάγκη για μια πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση του σπέρματος και στην εφαρμογή πιο εξειδικευμένων εξετάσεων οι οποίες προσδιορίζουν το ποσοστό «σπασιμάτων» στο DNA του σπέρματος (DFI). Οι μελέτες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα έδειξαν ότι τα «λάθη» στην διαδικασία συμπύκνωσης-πακεταρίσματος του DNA είναι αρκετά, με συνέπεια πολλαπλά «σπασίματα» στη αλυσίδα του γενετικού υλικού.

Τα αποτελέσματα που έχουν συγκεντρωθεί επιβεβαιώνουν πως σπέρματα με αυξημένο ποσοστό σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο γενετικό υλικό σχετίζονται άμεσα με χαμηλό ποσοστό γονιμοποίησης σε προσπάθειες εξωσωματικής, χαμηλή ποιότητα των εμβρύων, αποτυχία εμφύτευσης του εμβρύου στη μήτρα αλλά και με μεγάλο ποσοστό αποβολών είτε μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση αλλά είτε και μετά από αυτόματη σύλληψη. Είναι πλέον σαφές, για τους ειδικούς της αναπαραγωγής, ότι ένα «φυσιολογικό» δείγμα σπέρματος δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι ικανό για γονιμοποίηση, κάτι που πιθανόν να εξηγεί συχνά και πολλές περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας.

Το φαινόμενο του σπασίματος του DNA στο σπέρμα έχει προκαλέσει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια με στόχο τον προσδιορισμό του ορίου πάνω από το οποίο η ανδρική γονιμότητα επηρεάζεται αρνητικά. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα φαίνεται ότι ένα ποσοστό «σπασιμάτων» μεγαλύτερο του 30% σχετίζεται άμεσα με την υπογονιμότητα. Στις περιπτώσεις αυτές, αν και το ωάριο διαθέτει διορθωτικούς μηχανισμούς, αυτό δεν φαίνεται να είναι αρκετό στη δημιουργία εμβρύων με φυσιολογική γενετική σύσταση.

Εκτεταμένες έρευνες δείχνουν πως ο κατακερματισμός του γενετικού υλικού προκαλείται από διαφόρους παθολογικούς παράγοντες όπως κηρσοκήλη, λοιμώξεις του αναπαραγωγικού συστήματος αλλά και από παράγοντες του σύγχρονου τρόπου ζωής, όπως έκθεση σε χημικά, τοξίνες, στο κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, ακόμα και στις διατροφικές συνήθειες που υιοθετεί κάθε άνθρωπος.

Μερικές από τις πιο δραστικές αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν ώστε να μειωθεί το πρόβλημα, είναι: 1) η διακοπή του καπνίσματος 2) η διακοπή κατανάλωσης αλκοόλ 3) η διακοπή κατανάλωσης τροφίμων με χημικά συντηρητικά 4) η κατανάλωση γευμάτων με λαχανικά και φρούτα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες.

Επιπρόσθετα η λήψη Βιταμίνών C, Ε και άλλων φαίνεται να βελτιώνει τη δομή του DNA στο σπέρμα και κατ’ επέκταση το ποσοστό εγκυμοσύνης. Σε περιπτώσεις πολύ υψηλού ποσοστού κατάτμησης η λήψη σπερματοζωαρίων απ’ ευθείας από τον όρχι, όπου το ποσοστό «σπασιμάτων» είναι μικρότερο, δίνει πολύ θετικά αποτελέσματα.

Η έρευνα γύρω από το σπέρμα και τις παραμέτρους που το επηρεάζουν προχωρά με πολύ έντονους ρυθμούς και τα στοιχεία που αποκαλύπτονται έχουν ήδη αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η ανδρική υπογονιμότητα. Ο εντοπισμός του προβλήματος σε συνδυασμό με ειδική αντιοξειδωτική θεραπεία μπορεί να βελτιώσει κατά πολύ τα ποσοστά επιτυχίας στην προσπάθεια του ζευγαριού για τεκνοποίηση. Η απλή ανάλυση σπέρματος πρέπει να συμπληρώνεται πλέον με πιο εξειδικευμένες εξετάσεις, με στόχο την πληρέστερη διερεύνηση του σπέρματος.

Ουτε κι αυτο το γνωριζα ..πως δλδ μπορει να φταιει το σπερμα για την αδυναμια εμφυτευσης του εμβρυου λογο του DNA και για της κακης ποιοτητας εμβρυων........